Hij is nieuw, netjes opgepoetst, voorzien van lak en steentjes en er wordt erg voorzichtig mee omgegaan… Het wedstrijdhoofdstel!

Dat klinkt natuurlijk mooi en is erg logisch. Je gebruikt voor de trainingen thuis een wat ouder hoofdstel, daar mag een keer mee langs een been of een muur geschuurd worden en dat er een steentje uit je frontriem valt is geen ramp. Het wedstrijdhoofdstel wordt alleen gepakt op wedstrijden en bij speciale gelegenheden.

Toch is dit eigenlijk niet zo logisch als het lijkt en dat zal ik proberen uit te leggen.

Elk hoofdstel past anders aan een paard, en ook elk paard heeft weer een ander hoofd waardoor een hoofdstel weer anders past. Het is dus helemaal niet gek dat je ene paard wel goed met een hoofdstel loopt en het andere paard er echt niet prettig mee wil werken. Meestal zie je dat er een ouder hoofdstel gebruikt wordt om thuis mee te rijden, vaak met een recht kopstuk en daar loopt dan ook veelal het dunnere riempje van de neusriem nog onderdoor. De neusriem is lekker soepel en wordt niet al te strak aangetrokken. Dit hoofdstel ligt redelijk los om het hoofd van het paard, het losse riempje van de neusriem wil nog wel aardig wat piekdruk geven. Het leer van dit hoofdstel is door het gebruik lekker soepel.

Als wedstrijdhoofdstel wordt er vaak een heel ander hoofdstel gekocht. Eentje die voor het paard nog wel een stuk prettiger zit. Met een mooi zacht onderlegd kopstuk, anatomisch gevormd. Het riempje van de neusriem ligt er overheen of de neusriem is aan beide kanten aan het kopstuk bevestigd. Hierdoor is de drukverdeling op het hoofd veel beter, ook wanneer de neusriem aangetrokken wordt.

Voor het paard is dit een grote verandering. De druk achter de oren verandert, dat is natuurlijk positief maar paarden zijn niet altijd even blij met plotselinge veranderingen en al helemaal niet als dit ook nog eens in een drukke wedstrijdomgeving gebeurt. Daarbij is het leer vaak minder soepel, gewoon doordat het hoofdstel minder gebruikt wordt. De neusriem is iets anders van vorm, misschien wel net ietsje breder of smaller en wordt nét dat kleine beetje strakker of minder strak gedaan. De neusriem en het bit hangen net niet op dezelfde hoogte als aan het trainingshoofdstel. Tenzij je wedstrijdhoofdstel exact hetzelfde is als je trainingshoofdstel zitten er voor je paard dus aardig wat verschillen in. En ook al is het exact hetzelfde hoofdstel dan is waarschijnlijk het trainingshoofdstel soepeler en misschien net ietsje meer uitgerekt of zitten de gaatjes net iets anders in het hoofdstel dan het wedstrijdhoofdstel en zit het dus nog nét iets je anders voor je paard.

Op wedstrijd wordt er van een paard verlangd zo goed mogelijk te presteren. Daarbij zijn ze niet erg dol op plotselinge veranderingen, al helemaal niet in een onbekende en stressvolle omgeving. Dit maakt dat sommige paarden niet prettig willen lopen met hun wedstrijdhoofdstel. Wij gaan ook geen marathon lopen op onze pas gekochte schoenen, die beïnvloeden onze prestaties omdat wij deze niet goed genoeg kennen. Zorg ervoor dat je paard thuis en op wedstrijd met één en hetzelfde hoofdstel gereden wordt zodat het de prestaties die hij leveren moet niet in de weg kan zitten en het zo comfortabel mogelijk is.

Er staat een pijltje aan de zijkant van het mondstuk op je bit, waar is die voor?

De laatste jaren worden er steeds meer bitten anatomisch gevormd. Dat wil zeggen dat het bit dusdanig gevormd is dat hij zo comfortabel mogelijk in de paardenmond ligt en zo min mogelijk schade kan aanrichten. Hierbij is het steeds vaker zo dat deze vorm maar één kant uit goed werkt. De tong en lagen aan de onderkant in de paardenmond zijn immers niet hetzelfde gevormd als het verhemelte. Vaak gaat het om dubbel gebroken bitten, waarbij het tussenstukje onder een bepaalde hoek in het bit geplaatst is. Om aan de ruiter duidelijk te kunnen maken op welke manier het bit in de paardenmond hoort te liggen staat er dus aan één zijde een pijltje op het bit.

Toch komt het nog vaak voor dat men niet weet dat er een pijltje op het bit staat of het pijltje wel eens gezien heeft maar niet weet waar het voor is of hoe het in de paardenmond hoort.

Bij merken als Sprenger en Neue Schule werkt het zo dat het pijltje aan de linkerzijde van het paard zichtbaar moet zijn en naar voren moet wijzen wanneer het bit in de paardenmond ligt. Het pijltje is dus zichtbaar aan de kant waar je alle riempjes van het hoofdstel vastmaakt en wijst in de richting van de neus van het paard.